-
1 δεῖ
Aὁπόσου κα δῆ IG4.1484.65
(Epid.), cf. SIG 245G47 (Delph.); opt.δέοι Th.4.4
; inf.δεῖν; part. δέον (v. infr. IV): [tense] impf. ἔδει, [dialect] Ion. ἔδεε: [tense] fut. , etc.: [tense] aor. Iἐδέησε Th.2.77
, etc.—Impers. from δέω (A), there is need (the sense of moral obligation, prop. belonging to χρή, is later, S.Ph. 583, etc.):I c.acc.pers.et inf., it is needful for one to do, one must, once in Hom., τί δὲ δεῖ πολεμιζέμεναι.. Ἀργείους why need the Argives fight? Il.9.337;δ. <μ'> ἐλθεῖν Pi.O.6.28
, etc.: with nom. of the Pron.,ἡγούμην.. δεῖν.. μεγαλοψυχότερος φαίνεσθαι D.19.235
: rarely δεῖ σ' ὅπως δείξεις, = δεῖ σε δεῖξαι, S.Aj. 556, cf.Ph.54;δεῖ σ' ὅπως μηδὲν διοίσεις Cratin.108
; (the full constr. in S.Ph.77 τοῦτο δεῖ σοφισθῆναι.. ὅπως γενήσῃ): rarely c. dat. pers., there is need of.. for.., , cf. X.An.3.4.35, Oec.7.20: the acc. pers. is often omitted, ἐκ τῶν μανθάνειν δεῖ (sc. ἡμᾶς) Hdt.1.8, cf. A.Ag. 567, Eu. 826, etc.2 c. acc. rei et inf.,δεῖ τι γενέσθαι Th.5.26
;παραδείγματα, καθ' ἃ δέοι ἀποκρίνεσθαι Pl.Men. 79a
, etc.; also ἐπεὶ δέ οἱ ἔδεε κακῶς γενέσθαι since it was fated for him.., since he was doomed.., Hdt.2.161, cf. 8.53, 9.109, S.OT 825; for οἴομαι δεῖν, v. οἴομαι.3 abs. with inf. understood, μὴ πεῖθ' ἃ μὴ δεῖ (sc. πείθειν) S.OC 1442, cf. OT 1273; εἴ τι δέοι, ἤν τι δέῃ (sc. γενέσθαι), X. Mem.1.2.59, Th.1.44; κἂν δέῃ (sc. τροχάζειν), τροχάζῶ Philetaer. 3
.II c. gen. rei, there is need of, freq. with neg.,οὐδὲν ἂν δέοι πολλοῦ ἀργυρίου Pl.Cri. 45a
, etc.;τί δεῖ τῆς ἀρετῆς; Arist.Pol. 1309b10
; sts. with inf. added, , cf. 875, Supp. 407.b freq. in phrases, πολλοῦ δεῖ there wants much, far from it, ὀλίγου δεῖ there wants little, all but; in full c. inf.,πολλοῦ δεῖ οὕτως ἔχειν Pl.Ap. 35d
;τοὺς Πλαταιέας ἐλαχίστου ἐδέησε διαφθεῖραι [τὸ πῦρ] Th.2.77
;πολλοῦ γε δεῖ, πολλοῦ γε καὶ δεῖ Ar.Ach. 543
, D.18.300, 21.71; τοῦ πλεῦνος αἰεὶ ἔδεε there was always further to travel, Hdt.4.43;τοῦ παντὸς δεῖ Luc.Merc.Cond.13
: also ὀλίγου δεῖν abs., in same sense, Pl.Ap. 22a, etc.;μικροῦ δεῖν D.27.29
.2 with dat. pers. added,δεῖ μοί τινος A.Ag. 848
, E.Med. 565, Th.1.71, etc.3 with acc. pers. added,αὐτὸν γάρ σε δεῖ προμηθέως A.Pr. 86
, cf. E.Rh. 837, Hipp.23.4 rarely with Subj. in nom., δεῖ μοί τι something is needful to me,ἓν δεῖ μόνον μοι E.Supp. 594
; ;πρῶτον μὲν τοῦτο δεῖ, ὑπειληφέναι.. D.10.15
.III [voice] Med., δεῖται there is need, c. gen.,δεῖταί σοι τῆς αὐτῆς ἐρωτήσεως Pl.Men. 79c
;ὅσων δέοιτο Aen.Tact.13.1
;ἑτέρου δεῖσθαι στρατηγοῦ νομίζων Plu.Pel.26
: c. inf., (codd.);δεήσεται.. ἀναγράφεσθαι Aen.Tact.31.9
;τήν μευ γλῶσσαν ἐκτεμεῖν δεῖται Herod.6.41
.IV neut. part. [full] δέον ( [full] δεῖν is dub. in Ar.Fr. 220, Lys.14.7, cf. A.D.Adv.132.30, Hdn.Gr.2.328, al., Hsch.): abs., it being needful or fitting, Pl.Prt. 355d, etc.; οὐκ ἀπήντα, δέον, he did not appear in court, though he ought to have done so, D.21.90: c. inf., Ar.Nu. 988; οὐδὲν δέον there being no need, Hdt.3.65, etc.: [tense] fut.ὡς αὐτίκα δεῆσον διώκειν X.Cyr.3.2.8
: [tense] aor.δεῆσαν Plu.Fab.9
, etc.: also δέον ἂν εἴη, = δέοι ἄν, Plb.2.37.5, etc.: less freq. gen. abs. δέοντος, c. acc. inf., Corn.ND17.2 Subst. [full] δέον, τό (v. sub voc.). -
2 μακρός
μακρός, lang; – 1) vom Raume, langgestreckt; δόρυ, ἔγχος, Hom. oft; ὀχεύς, Il. 12, 121; ήϊόνος στόμα μακρόν, 14, 36; κέλευϑον μακρὴν ἠδ' εὐρεῖαν, 15, 358; ὄζοι μακροί τε μεγάλοι τε, Od. 12, 436; μακρὰ ἅλματα, weite Sprünge, Pind. N. 5, 19. – Auch von der Länge nach oben und unten, hoch u. tief, Ὄλυμπος, Hom. oft, οὔρεα μακρά, hohe Berge, Il. 13, 18, κίονα μακρήν Od. 1, 127, öfter, κύματα, Il. 2. 144, δένδρεα u. τείχεα, oft; ἐρινεός, Od. 12, 432; κλῖμαξ, 10, 558 (s. auch unter dem superl.), wie auch aus Soph. frg. 24 αἰγείρου μακρᾶς citirt wird; – φρείατα, tiefe Brunnen, Il. 21, l 97. – Μακρὰ βιβάς, βιβῶν, βιβάσϑων, weit ausschreitend, Il. 7, 213 Od. 9, 450 u. sonst, μακρὸν ἀϋτεῖν, μακρὰ βοᾶν, weithin schreien, io daß man es weit hört, also laut schreien, Hom., auch μακρὰ μεμυκώς, Il. 18. 580, wie μακρὰ οἰμώζειν, heftig, Ar. Av. 1205; οὐκ ἐς μακρὸν ἔρχεται, Pind.. 3, 105; μακρὰ ῥίψαις, weit, 1, 45, wie δισκήσαις, I. 2, 35; einzeln bei Tragg., δι' ήπείρου μακρᾶς, Aesch. Eum. 75, τὴν μακρὰν ἀπ οικίαν, fern gelegen, Prom. 816, wie πόλις, Spt. 595, οὔ μοι μακρὸς εἰς Οἴτην στόλος, Soph. Phil. 488, μακρὰ κέλευϑος, O. C. 304; μακρὰ ναῠς, Her. 1, 2 u. öfter, Kriegsschiff, wie μακρὰ πλοῖα, Plat. Polit. 298 b u. A.; ὁδός, Plat. Rep. II, 364, d u. sonst in Prosa, – μακρὸν ἦν, es war weit, Xen. An. 3, 4, 42. – 2) von der Zeit, lange, lange dauernd; ἤματα μακρά, Od. 10, 470. 18, 367. 22, 301, νὺξ μακρή, 11, 373, μακρὸν ἐέλδωρ, ein langgehegter Wunsch, 23, 54; αἰών, Pind. N. 3, 72, μόχϑος, I. 4, 63, μακρῷ χρόνῳ, P. 8, 76, wie Aesch. Prom. 447; μακρὸν δὲ μῆκος ἐκτελευτήσας χρόνου, 1022; μακρὸν δὲ πῆμα ξυντόμως ἐφημίσω, Ag. 615, u. öfter λόγος, ῥῆσις u. ä.; so auch Soph. oft mit χρόνος vrbdn, wie Eur., u. so auch in Prosa, obwohl nicht so häufig, ἐν τῷ μακρῷ χρόνῳ πολλά ἐστι ἰδεῖν, Her. 1, 32; ἃ μακρὸς ἂν χρόνος εἴη λέγειν, Plat. Critia. 119 b (vgl. πολύς); bes. von einer langen, weitläufigen Rede, μακρὸς ὁ λόγος, Soph. 263 a u. öfter (Ggstz βραχύς, Phaedr. 267 b), τί δεῖ μακροῠ λόγου, u., so μακρὸν ἂν εἴη αὐτὸ οὕτω διελϑεῖν, es möchte zu lang sein, Prot. 344 b; μακρότερον λέγειν, Isocr. 4, 73. – Uebh. groß, ὄλβος, Pind. P. 2, 26, πλοῦτος, Soph. Ai. 130, οὐσία, Arist., pol. 4, 4. – Adverbialisch gebraucht μακράν, s. oben besonders; – διὰ μακροῦ, von weitem, Plat. Theaet. 193 c; auch von der Zeit, ἥξει δ' οὐ διὰ μακροῦ, Alc. II, 151 b; Eur. Phoen. 1076, Sp., wie Luc.; – διὰ μακρῶν, ausführlich, weitläufig, Plat. Gorg. 449 c; διὰ μακροτέρων ἐπαινεῖν, Isocr. 4, 106; – μακρῷ, bes. beim compar. u. superl., bei weitem, weit, longe, μακρῷ πρῶτος, ἄριστος, Her. 1, 34. 9, 71 u. öfter; μακρῷ μάλιστα, 1, 171, μακρῷ ἀληϑεστάτην γνώμην, Plat. Phil. 58 a; μακρῷ βέλτιον, 66 e. – Regelmäßiger compar. u. superl. μακρότερος, μακρότατος, ἔγχεα, Il. 14, 373, ἐλάτη, 14, 288, μακρότερον καὶ πάσσονα ϑῆκεν ἰδέσϑαι, Od. 8, 20, μακροτέραν ἀρετάν, größere Tugend, Pind. I. 3, 31, auch μακρότερος ὄλβης, N. 11, 52, öfter, wie Folgde; τῶν τὰ μακρότατα ἰδόντων, die am weitesten sehen, Her. 2, 32, u. ähnl. ὅσον μακρότατον ἐξικέσϑαι ἀκοῇ, 1, 171; μακροτέραν ἀποσκίδνασϑαι, steh weiter zerstreuen, Duno. 6, 98; τοσοῦτον τὸ μακρότερον τῆς ἀποκρίσεώς ἐστίν μοι, Antiph. 5, 64; μακροτέρα καὶ πλείων ὁδός, Plat. Rep. IV, 435 d; διὰ μακροτέρων, ausführlicher, wie im Positiv, Phil. 28 c; ἐπὶ τὰ μακρότερα, mehr in die Länge, Her. 1, 50; ὅσον ἐπὶ μακρότατον, so weit, so fern wie möglich, 2, 29; ὅσον ἡμεῖς ἱστορέοντες ἐπὶ μακρότατον οἷοί τε ἐγενόμεϑα ἐξικέσϑαι, 4, 192 E.; vgl. ἐπὶ μακρ. σκοπεῖν, Thuc. 6, 1, weit in die Vergangenheit zurückgehen. – Die unregelmäßigen compar. u. superl. μάσσων, μήκιστος s. unten besonders. – Adv. μακρῶς, Pol. 3, 51, 2 u. a. Sp. – Compar. μακροτέρως, Hippocr.; Arist. rhet. 3, 10. – Superl. μακροτάτω, bes. bei Sp. häufig.
-
3 δεω
I(fut. δήσω, aor. ἔδησα, pf. δέδεκα - v. l. у Aeschin. δέδηκα)1) связывать(δεσμῷ τινα, χεῖρας ἱμᾶσιν, τινα χεῖρας τε πόδας τε Hom.)
2) привязывать(τινα πρός τινι Aesch., τινά τινι и πρός τι Soph.; ὑπὸ ποσσὴ δήσασθαι πέδιλα Hom.)
δησάμενοι ὅπλα ἀνὰ νῆα Hom. — оснастив корабль3) заключать в оковы, заковывать(τινα ἐν πέδαις и ἐς πέδας Her.; δεδεμένοι πρὸς ἀλλήλους Thuc.; δεθῆναι ἐν τῷ κύφωνι Arst.)
ἐν δημοσίῳ δεσμῷ δεθείς Plat. — заключенный в государственную тюрьму4) перен. сковывать(νόσῳ δεδεμένος Arst.; στόμα μου δέδεται Anth.)
λύπᾳ εὐναία δέδεται ψυχάν Eur. — душевной скорбью она прикована к постели;δ. τινα κελεύθου Hom. — закрыть кому-л. путьII(fut. δεήσω, aor. ἐδέησα, pf. δεδέηκα)1) тж. med. ощущать нужду, испытывать недостаток, не иметь(τινος Hom., Plat., Plut.)
τοῦ παντὸς δέω Aesch. — этого у меня совершенно нет (в мыслях);πάντως δεῖ τοιοῦτος εἶναι Plat. — он совсем не таков;πολλοῦ δέω Plat. — далеко мне (до этого);πολλοῦ δεῖς ἀγνοεῖν Plat. — ты отлично знаешь;οἱ μάλιστα βίου δεόμενοι Isocr. — наиболее нуждающиеся в средствах к жизни;ὑπὸ τοῦ δεῖσθαι ἢ ἄλλῃ τινὴ ἀνάγκῃ Xen. — вследствие нужды или в силу какой-л. другой необходимости;μικροῦ ἔδεον ἤδη ἐν χερσὴ εἶναι Xen. — дело уже почти дошло до рукопашного боя;πεσεῖν ὀλίγου δεήσας Plut. — чуть было не упавший;τοσοῦτον ἐδέησάν με τῆς παλαιᾶς ἀγνοίας ἀπαλλάξαι, ὥστε καὴ … Luc. — они не только не освободили меня от прежнего неведения, но даже …(досл. они настолько не …, что даже …);ἑνὸς δέοντα πεντήκοντα ἔτεα Her. — пятьдесят без одного, т.е. сорок девять лет;μικροῦ δέοντα τέτταρα τάλαντα Dem. — почти четыре таланта2) недоставать, нехвататьἑξήκοντα ἑνὸς δέοντος ἔτη Plut. 59 — лет;
преимущ. impers.:πολλοῦ δεῖ οὕτως ἔχειν Plat. — дело обстоит далеко не так;ἐλαχίστου ἐδέησε διαφθεῖραι (αὐτούς) Thuc. — (огонь) чуть было не уничтожил их;ἔδοξάν μοι ὀλίγου δ. τοῦ πλείστου ἐνδεεῖς εἶναι Plat. — мне показалось, что убожество их достигает, пожалуй, крайних пределов3) impers. δεῖ нужно, необходимо(δεῖ τινός τινι Her., Aesch., Thuc., Plat. etc., реже δεῖ τινός τινα Aesch., Eur., Xen.)
μακροῦ λόγου δεῖ ταῦτ΄ ἐπεξελθεῖν Aesch. — долго нужно говорить, чтобы рассказать это;ἔδεε καταπαῦσαι Δημάρητον τῆς βασιληΐης Her. — Демарату пришлось лишиться царской власти:4) med. просить(τινός τινος Her., Soph. и τινος ποιεῖν τι Her., Xen., Plat., редко τινα ποιεῖν τι Thuc.)
τοῦτο ὑμῶν δέομαι καὴ παρίεμαι Plat. — вот о чем я вас убедительно прошу;ὅπερ ἐδεόμεθά σου Plat. — то, о чем мы тебя просили;5) med. желать, хотеть(τινος Her.)
τοῦτο δέομαι παθεῖν Plat. — я хотел бы подвергнуть это испытанию -
4 ἐπ-εξ-έρχομαι
ἐπ-εξ-έρχομαι (s. ἔρχομαι), 1) gegen Einen ausgehen, ausrücken, einen Ausfall oder Streifzug gegen Einen machen; Thuc. 3, 26; Xen. An. 5, 2, 7 u. öfter; αὐτοῖς ἐς μάχην Thuc. 5, 9, öfter, wie Sp.; darauf losgehen, ἀπειλῶν Soph. Ant. 748; τῷ τοῦ Πιττακοῦ ῥήματι Plat. Prot. 345 d. – Bes. gerichtlich verfolgen, belangen, τοῖς φονεῦσι Antiph. 1, 1, τὸν φόνον 2, 2, Klage wegen Mord erheben; τῷ πατρὶ φόνου, den Vater eines Mordes wegen, Plat. Euthyphr. 4 d; τινὶ δίκην Legg. IX, 866 b u. öfter bei den Rednern; züchtigen, bestrafen, πόλιν Eur. Andr. 736; vgl. Plut. Caes. 69; übh. gegen oder mit Jemand verfahren, τινί, sich an ihm rächen, Thuc. 3, 38. – 21 weiter-, fortgehen, ἐπ' ὅσον ὕβρις ἐπεξῆλϑε, wie weit der Uebermuth ging, Her. 3, 80; πρὸς τέλος, zu einem Ziel, Plat. Legg. I, 632 c; bes. in der Rede, εἰς τέλος τούτων τῷ λόγῳ Phil. 23 b; χώραν, ganz durchgehen, Xen. An. 7, 8, 25, vgl. ἐπέξειμι; ausführlich durchgehen, auseinandersetzen, μακροῦ λόγου δεῖ ταῦτ' ἐπεξελϑεῖν τορῶς Aesch. Prom. 870; ἀκριβείᾳ περί τινος Thuc. 1, 22; auch δι' ὀλίγων, Plat. Legg. VI, 778 c; τῷ πράγματι Clitoph. 408 d; πᾶν, Alles unternehmen, Thuc. 5, 100 u. Sp.; vgl. τὸ πᾶν ἐπεξελϑεῖν διζήμενον, er habe Alles durchsucht, Her. 7, 166; ἐπὶ τέλος, ἐπὶ πέρας τι, zu Ende bringen, Luc. Iup. Trag. 17 Bacch. 17; τὴν νίκην, den Sieg verfolgen, App. B. Civ. 5, 91; vgl. τῇ παρούσῃ τύχῃ ὡς ἐπὶ πλεῖστον ἐπεξελϑεῖν, so weit wie möglich verfolgen, Thuc. 4, 14; ἔργῳ τι, durch die That ausführen, D. Hal. 6, 43; vgl. Thuc. 1, 120 ἐνϑυμεῖται γὰρ οὐδεὶς ὁμοῖα τῇ πίστει καὶ ἔργῳ ἐπεξέρχεται.
-
5 επεξερχομαι
(= ἐπέξειμι См. επεξειμι)(fut. ἐπεξελεύσομαι, aor. 2 ἐπεξῆλθον, pf. ἐπεξελήλυθα)
1) (тж. ἐ. ἐς μάχην Thuc.) (против кого-л.) выходить, идти войной, выступать(τινι Her., Thuc.; перен. τῷ ῥήματί τινος Plat.)
ἐπεξελθεῖν μηκέτι προσδεχομένῳ μάχην Plut. — напасть на уже не ожидавшего боя (противника), т.е. врасплох2) преследовать в судебном порядке(τινι φόνου Plat.)
3) карать, наказывать(ἀδίκημα Plut.; τέν πόλιν Eur.)
; воздавать, мстить(τῷ δράσαντι Thuc.)
4) доходить, достигать(ἥ δευτέρη σφι ἀγγελίη ἐπεξελθοῦσα Her.)
εἴδετε τέν ὕβριν ἐπ΄ ὅσον ἐπεξῆλθε Her. — вы видите, до чего дошло своеволие (Камбиса)5) проходить (вдоль и поперек)(πάντα τὰ τῆς χώρης Her.)
6) тщательно разбирать, рассматривать(ἀκριβείᾳ περὴ ἑκάστου Thuc.)
τὸ πᾶν ἐπεξελθεῖν διζήμενον Her. — тщательно обыскав все, но πᾶν ἐπεξελθεῖν Thuc. испробовать все средства;μακροῦ λόγου δεῖ ταῦτ΄ ἐπεξελθεῖν Aesch. — долго рассказывать об этом;ἔργῳ ἐ. Thuc. — приводить в исполнение
Перевод: с греческого на все языки
со всех языков на греческий- Со всех языков на:
- Греческий
- С греческого на:
- Все языки
- Английский
- Немецкий
- Русский